Henryk Malewski1, Vidmantas Egidijus Kurapka1, Snieguolne· Matuliene·1, Žaneta Navickiene·2


Współpraca funkcjonariuszy organów ścigania ze specjalistami pionu kryminalistycznego. Diagnoza i możliwości usprawnienia – doświadczenia litewskie

Cooperation between law enforcement officers and forensic specialists. Diagnosis and possible improvements – a Lithuanian experience


1Instytut Prawa Karnego, Uniwersytet im. Michała Romera, Wilno, Litwa
2Wydział Bezpieczeństwa Publicznego, Uniwersytet im. Michała Romera, Kowno, Litwa
1Institute of Criminal Law, Mykolas Romeris University, Vilnius, Lithuania
2Faculty of Public Security, Mykolas Romeris University, Kaunas, Lithuania

Streszczenie
W artykule analizowano specyfikę i formy współpracy funkcjonariuszy pionu dochodzeniowo-śledczego* ze specjalistami
z laboratoriów kryminalistycznych w postępowaniu przygotowawczym oraz istniejące problemy praktyczne
tejże współpracy. W ostatnim czasie zauważa się szczególnie intensywne dysputy na temat współzależności określania
osoby posiadającej wiadomości specjalne z jej statusem w postępowaniu przygotowawczym. Dyskusji poddawane są
też zagadnienia współpracy podmiotów postępowania przygotowawczego w kontekście międzynarodowym. Mniej aktywny
(ale nie mniej istotny) dyskurs dotyczy formy i specyfiki współpracy funkcjonariuszy dochodzeniowo-śledczych
i specjalistów oraz biegłych w trakcie badania czynów przestępczych. Mając na uwadze duże praktyczne znaczenie
oraz istniejące różnice w traktowaniu naukowym tej problematyki, za cel niniejszego badania obrano formy i treść
współpracy funkcjonariuszy organów ścigania ze specjalistami (biegłymi) z laboratoriów kryminalistycznych, a także
problemy wynikające z tej współpracy oraz kierunki jej usprawniania.
W pierwszej części artykułu przytoczono wybrane poglądy na definicje osoby posiadającej wiadomości specjalne funkcjonujące
na Litwie** i w niektórych innych państwach. Zdaniem autorów, unifikacja (harmonizacja) różnych pojęć (definicji),
terminów i statusu dotyczącego biegłego, specjalisty i wiadomości specjalnych powinna być jednym z celów działań
w realizacji wizji wspólnej europejskiej przestrzeni kryminalistycznej 2020. Wymaga to przeprowadzenia poważnej analizy
standardów w dziedzinie prawa oraz zarządzania w stosowaniu wiadomości specjalnych każdego państwa***.
W części drugiej, popartej wynikami badań empirycznych, omówiono praktyczne problemy współpracy funkcjonariusza
organów ścigania i specjalisty (biegłego), przeanalizowano trzy podstawowe formy ich współpracy oraz przedstawiono ich treść: praca na miejscu zdarzenia, współpraca tych dwu podmiotów przy zlecaniu badań i przygotowaniu
materiałów oraz w procesie ich przeprowadzania, a także udział specjalisty w innych czynnościach postępowania przygotowawczego.
W tej części podano też propozycje sposobów zwiększenia efektywności tejże współpracy.
W trzeciej części po ocenie rezultatów badania przedstawiono spostrzeżenia autorów na temat tendencji do zwiększania
efektywności współpracy funkcjonariuszy organów ścigania i specjalisty (biegłego).
Słowa kluczowe: współpraca, formy współpracy, specjalista (biegły), wiadomości specjalne, funkcjonariusz
dochodzeniowo-śledczy, postępowanie przygotowawcze, kryminalistyka.
Abstract
The article investigates the characteristics and forms of cooperation between criminal investigation officers* and forensic
laboratory specialists in pre-trial proceedings, as well as practical problems in such cooperation. Recently there have
been a number of particularly heated debates about the relationship between determining a person possessing special
knowledge and his/her status in pre-trial proceedings. Other discussed aspects include cooperation between entities
involved in pre-trial proceedings in international contexts. A less intensive (albeit equally important) discussion relates
to the form and characteristics of cooperation between criminal investigation officers on the one hand and specialists
and experts on the other in investigating criminal acts. Bearing in mind the high practical importance and the existing
differences in scholarly approaches to these issues, the current study concentrates on the forms and content of cooperation
between law enforcement officers and specialists (experts) from forensic laboratories, as well as on problems
resulting from such cooperation and directions for improvement.
The first part of the article presents selected views on the definition of a person possessing special knowledge currently
used in Lithuania** and in a number of other states. In the authors’ opinion, unification (harmonization) of various
notions (definitions), terms and statuses of an expert, a specialist and special knowledge should be one of the objectives
in implementing the vision of the joint European forensic science area 2020. Achieving this objective requires a comprehensive
analysis of standards in law and management in using special knowledge of each state***.
The second part, supported by empirical study results, discusses practical problems of cooperation between a law enforcement
officer and a specialist (expert), analyzes three basic forms of their cooperation and presents the content of
those forms: activities at the crime scene, cooperation of the two entities in commissioning tests, preparing test materials
and actual performance of such tests, and finally participation of a specialist in other pre-trial activities. This part
of the paper also proposes methods of improving the efficiency of such cooperation.
The third part is based on an evaluation of the study results and presents the authors’ observations regarding the tendency
of improving the efficiency of cooperation between law enforcement officers and specialists (experts).
Key words: cooperation, forms of cooperation, specialist (expert), special knowledge, criminal investigation officer,
pre-trial proceedings, criminalistics.

Pełna wersja w .pdf

Print