Sebastian Rojek1, Piotr Hydzik2, Ewa Gomółka3 , Karol Kula1, Małgorzata Kłys1

Problemy kliniczne i analityczne zatruć azydkiem sodu ilustrowane przypadkiem samobójczego zatrucia śmiertelnego

Clinical and analytical problems of sodium azide poisonings as exemplified by a case of fatal suicidal poisoning

1 Katedra i Zakład Medycyny Sądowej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie, Polska
2 Klinika Toksykologii i Chorób Środowiskowych, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie, Polska
3 Pracownia Informacji Toksykologicznej i Analiz Laboratoryjnych, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie, Polska\

1 Chair and Department of Forensic Medicine, Jagiellonian University Medical College, Krakow, Poland
2 Department of Toxicology and Environmental Diseases, Jagiellonian University Medical College, Krakow, Poland
3 Poison Information Centre and Laboratory of Analytical Toxicology, Jagiellonian University Medical College, Krakow, Poland

Streszczenie
Cel pracy: Przedstawienie klinicznych i analitycznych aspektów związanych z zatruciami azydkiem sodu. Problemy te zostały zweryfikowane na podstawie przypadku zatrucia azydkiem sodu, unikalnego ze względu na okoliczności
zdarzenia oraz opracowanie metodyczne dla celów eksperckich wymiaru sprawiedliwości.
Materiał i metody: Przedmiotem badań była analiza toksykologiczna materiału biologicznego pobranego od kobiety, która w celach samobójczych zażyła w dwóch dawkach azydek sodu zakupiony przez Internet. Po pierwszej dawce po-
stępowanie kliniczne w postaci leczenia objawowego wskazywało na możliwość wyzdrowienia, jednakże zażycie drugiej dawki ksenobiotyku – już w szpitalu – spowodowało zgon. W pracy zastosowano opracowaną do tego celu metodę chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas (GC-EI-MS-MS) po ekstrakcji połączonej z derywatyzacją przy użyciu bromku pentafluorobenzylowego (PFBBr).
Wyniki: Pośmiertne badania toksykologiczne wykazały obecność azydku sodu we krwi (0,18 mg/l) i moczu (6,50 mg/l) kobiety.
Wnioski: Przypadki zatruć azydkiem sodu są rzadkie, trudne w leczeniu, ale jak wynika z analizy piśmiennictwa w dłuższym interwale czasowym, stale się zdarzają. Dlatego też kazuistyka zatruć azydkiem sodu wraz z opisem me-
todyki badawczej może się stać przydatna zarówno w aspekcie klinicznym, jak i w toksykologicznym opiniowaniu sądowo-lekarskim.

Słowa kluczowe: zatrucie, azydek sodu, derywatyzacja PFBBr, GC-EI-MS-MS.

Abstract
Aim of the study: To present clinical and analytical aspects associated with sodium azide poisoning. The problems were verified on the basis of a case of sodium azide poisoning which was unique due to its circumstances and the de-
velopment of an analytical method applied for medico-legal practice.
Material and methods: The object of the study was a toxicological analysis of biological specimens collected from a woman who ingested two doses of sodium azide purchased over the Internet, in a suicide attempt. After the ingestion
of the first dose, the clinical management in the form of symptomatic treatment indicated a possibility of recovery. However, the ingestion of a second dose of the xenobiotic, already in the hospital, caused death. Toxicological findingswere obtained with the dedicated technique of gas chromatography-mass spectrometry (GC-EI-MS-MS) after extraction combined with derivatization using pentafluorobenzyl bromide (PFBBr).
Results: Post-mortem toxicological studies demonstrated sodium azide in the blood (0.18 mg/l) and urine (6.50 mg/l) samples collected from the woman.
Conclusions: Cases of sodium azide poisoning are rare and difficult to treat, but a review of the literature over a longer interval of time shows that they continue to occur. Therefore, case studies of sodium azide poisoning, together with descriptions of research methodology, can be useful both in clinical terms and in the preparation of toxicological expert opinions for medico-legal purposes.

Key words: sodium azide, poisoning, PFBBr derivatization, GC-EI-MS-MS.

Pełna wersja w .pdf